Elkarrizketa
Mari Sol Zabaleta, sanblasgilea
"Urte guztian egiten ditut sanblasak modu tradizionalean"
-Nork irakatsi zizun sanblasak egiten?
Gazte-gaztetatik ikasi dudan gauza bat da. Gainera, betidanik gustatu izan zait sukaldean ibiltzea. Batari eta bestiari entzunaz ikasi naban San Blas opilak egiten. Aportaziorik onenak niretzat hartu eta nire erara egiten hasi nintzen. Ordudanik ez dut sanblasak egiteko modua aldatu, beti berdin egiten ditut.
-San Blas egunerako bakarrik egiten al dituzu opilak?
Ez, urte guztian egiten ditut. Oporretan joaten naizen bi hilabete kenduta sanblasak egin eta egin jarduten dut. Urtean zehar, baina, San Blas opil txikiagoak egiten ditut eta San Blas egunerako opil handiagoak ere egiten hasten naiz.
-Elgoibarko dendetan zuk egindako San Blas opilak aurki ditzakegu, ezta?
Bai. Herriko bost dendatan saltzen dituzte nik egindako opilak. Eta horrez gain, handik eta hemendik eskatzen dizkidatenak; ez daukat sanblasak eskaintzera inora joan beharrik, jendea eskean etortzen zait. Duela 18 urte telebistan agertu izanak du honen errua…
-Kontaiguzu, kontaiguzu…
Ba, duela 18 urte, 1.989. urtean, ETB-1-ekoak etorri ziren sanblasak nola egiten ziren grabatzera. Olga Uncilla kazetari elgoibartarra zen Denbora Pasa saioko aurkezlea eta nire semeetako baten koadrilakoa zenez, bazuen nire afizioaren berri. Bi ordu eman zituzten grabatzen eta gero 2 minutu eman zituzten telebistaz.
-Arrakasta itzeleko bi minutu.
Bai, halaxe izan ziren. Berehala hasi zitzaidan jendea sanblasak eskatzen eta gaur ere hala izaten jarraitzen du. Leku askotatik eskatu izan dizkidate: Azkoitia, Eibar… eta baita urrunagotik ere: Madril, London, Mosku… kanpoan bizi diren elgoibartarrei esker jende askok probatu ditu nire opilak.
-Eta behin probatzen duenak… errepikatu egiten du, ezta?
(barrez) Bai, hala izango da, ahoz ahokoak funtzionatzen duela ematen du, nik ez baitut nire buruaren publizitaterik egiten.
-Ez al zara aspertzen horrenbeste sanblas egiteaz?
Gazte-gaztetatik ikasi dudan gauza bat da. Gainera, betidanik gustatu izan zait sukaldean ibiltzea. Batari eta bestiari entzunaz ikasi naban San Blas opilak egiten. Aportaziorik onenak niretzat hartu eta nire erara egiten hasi nintzen. Ordudanik ez dut sanblasak egiteko modua aldatu, beti berdin egiten ditut.
-San Blas egunerako bakarrik egiten al dituzu opilak?
Ez, urte guztian egiten ditut. Oporretan joaten naizen bi hilabete kenduta sanblasak egin eta egin jarduten dut. Urtean zehar, baina, San Blas opil txikiagoak egiten ditut eta San Blas egunerako opil handiagoak ere egiten hasten naiz.
-Elgoibarko dendetan zuk egindako San Blas opilak aurki ditzakegu, ezta?
Bai. Herriko bost dendatan saltzen dituzte nik egindako opilak. Eta horrez gain, handik eta hemendik eskatzen dizkidatenak; ez daukat sanblasak eskaintzera inora joan beharrik, jendea eskean etortzen zait. Duela 18 urte telebistan agertu izanak du honen errua…
-Kontaiguzu, kontaiguzu…
Ba, duela 18 urte, 1.989. urtean, ETB-1-ekoak etorri ziren sanblasak nola egiten ziren grabatzera. Olga Uncilla kazetari elgoibartarra zen Denbora Pasa saioko aurkezlea eta nire semeetako baten koadrilakoa zenez, bazuen nire afizioaren berri. Bi ordu eman zituzten grabatzen eta gero 2 minutu eman zituzten telebistaz.
-Arrakasta itzeleko bi minutu.
Bai, halaxe izan ziren. Berehala hasi zitzaidan jendea sanblasak eskatzen eta gaur ere hala izaten jarraitzen du. Leku askotatik eskatu izan dizkidate: Azkoitia, Eibar… eta baita urrunagotik ere: Madril, London, Mosku… kanpoan bizi diren elgoibartarrei esker jende askok probatu ditu nire opilak.
-Eta behin probatzen duenak… errepikatu egiten du, ezta?
(barrez) Bai, hala izango da, ahoz ahokoak funtzionatzen duela ematen du, nik ez baitut nire buruaren publizitaterik egiten.
-Ez al zara aspertzen horrenbeste sanblas egiteaz?
Keba! sanblasak egitea entretenimendu aparta da niretzat. Beste batzuei pasierak ematea, parkera joatea edo kafea hartzea gustatzen zaien moduan, ni ez naiz sanblasak egiteaz aspertzen. Gainera, jendeak estimatzen dituen bitartean, egiten jarraituko ditut.
-Sanblasak modu tradizionalean egiteko ohitura galduko den beldur al zara?
Norbaitek nire lanari jarraipena ematea nahi nuke, eta horregatik nago prest errezeta edonori azaltzeko. Jende askori azaldu diot nola egiten ditudan sanblasak, baina gero bakoitzak nahi duena egiten du. Beste asko, berriz, saiatu dira egiten, baina ez da dirudien bezain erraza. Nire semeetako bati ondo ateratzen zaizkion arren, ez dut uste nire bidea jarraitzeko prest dagoenik.
Sanblasak egiteko prozesua ARGAZKITAN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Errezeta
Osagaiak:
• Kilo bat irin
• Kilo bat azukre
• 6 arrautza
• 200 gr. Koipe (txerri-manteka)
• Royal koilarakada bat
• Anis botetxo bat (anis-esentzia eta kristaldua bada hobe)
Nola egin sanblasak, pausoz-pauso
1- Arrautzen gorringoak ontzi batean apartatu. (*arrautza horietako bi zuringo banandu egin behar dira eta sanblasaren zuringoa egiteko gorde.)
• Kilo bat irin
• Kilo bat azukre
• 6 arrautza
• 200 gr. Koipe (txerri-manteka)
• Royal koilarakada bat
• Anis botetxo bat (anis-esentzia eta kristaldua bada hobe)
Nola egin sanblasak, pausoz-pauso
1- Arrautzen gorringoak ontzi batean apartatu. (*arrautza horietako bi zuringo banandu egin behar dira eta sanblasaren zuringoa egiteko gorde.)
2- Arrautzen gorringoak azukrearekin nahastu eta ondo
irabiatu, biak bat egin arte. Marisolek irabiagailu elektrikoa
erabiltzen du lan honetarako, baina eskuz ere egin daiteke. (*Geruza
zuria egiteko 8 azukre koilaraka gorde).
3- Irinari osagaiak gaineratu eta masa bat egin arte nahastu.
*Koipea (txerri-manteka): (*gurina baino naturalagoa Marisolen iritziz). Koipea nahastu ahal izateko gogorregia baldin badago, mikrouhin labean bigundu.
Anisa: anis-esentzia bada hobe.
Gatza: pittin bat.
Arrautza gorringoak eta azukrea nahastu ondoren irinetara bota.
4- Irinetara botatako osagai guztiak ondo nahasi. Lan asko
egin behar da masarekin, ogiarekin bezala, eta zenbat eta gehiago landu
masa, orduan eta hobeago. Nola jakin noiz dagoen prest? Masa ondo
berdinduta dagoenean, osagai guztiek bat egin dutenean.5- Masari
nahi dugun forma eman.
6- Labean sartzeko prestatu. Pegatuta gera ez daitezen koipez igurtzitako albal paperaren gainean jarri sanblasak.
7- Labean sartu. Aurrez, 20 bat minutuan 220 gradu inguruan berotzen eduki. Sanblasak 10-12 minututan eginak egon daitezke (labearen arabera).
Sanblasen zuringoa egiteko:
1- Bi zuringoei 8 koilarakada azukre bota eta kazuelatxo batean nahastu.
2- Kazuelatxoa bainu marian jarri ontzi handiago batean, eta sutan jarri, noizean behin nahasteari laga gabe. Ez laga urari irakin egiten, bestela sua jaitsi.
3- Beroak azukrea apurtu behar du eta azukreak eta zuringoek bat egin behar dute. Likido garden bat izan behar da lortu behar dugun emaitza. Esperientziak esango digu noiz dagoen puntuan (ez da erraza jakiten)
4- Likido garden hori irabiagailu elektroniko batekin nahasi.
5- Opilak oraindik bero daudela eman behar zaie geruza zuria.