Atzera begira, aurrean daukaguna ulertzeko
Garai hartan bai, arropei erreparatuta bazegoen euskalduna zein zen jakiterik, baina, gaur egun, hau ezinezkoa da. Gaur egun, pertsona bat euskalduna den ala ez jakiteko entzun egin behar da.
Gero, gure buruari askotan egin diogun galdera bat luzatu zigun Xamarrek. “Zergatik iraun dute euskarak eta Euskal Herriak hainbeste mendetan, inguruko herri asko eta asko desagertu badira? Zergatik ez dira euskara eta Euskal Herria desagertu?”
Honen gainean badaude Xamarri gustatzen ez zaizkion teoriak. Batzuen esanetan, erromatarrak Euskal Herritik pasa ez zirelako iraun dugu; beste batzuek, berriz, herri menditsua, basatia eta isolatua izan garelako iraun dugula diote. Bada gure herria inork ere konkistatu ez duelako iraun dugula esaten duenik ere. Bi orduko hitzaldian teoria hauek bertan behera bota zituen Xamarrek. Bere esanetan, Europan atzera eta aurrera ibili ziren herri guztiak pasa dira Euskal Herritik: erromatarrak, bisigodoak, zeltak, arabiarrak, ... Eta, batez ere, erromatarrek gurean izan zuten eragina azpimarratu zigun. Erromatarrak bost edo sei mendez egon ziren gurean, eta honen gaineko hamaika adibide eta ondorio kontatu zizkigun. Berak esan zigun moduan, herri bat ezin da bost mendez mendira igo eta “ya parasan!” pentsatzen egon. Bitxikeria moduan, esan zigun euskaldunok erromatar armadetan ere parte hartu genuela; Gipuzkoako 1.000 gizon (barduloak) Eskozia konkistatzera joan omen ziren erromatarrekin batera.
Xamarrek esan zigun moduan, Euskal Herria erromanizatu egin zen, baina ez zen latinizatu. Hala ere, oso argi laga zigun latinaren eragina oso handia izan dela, eta gure hiztegiaren % 60 inguru latinetik hartutako hitzetatik omen dator. Agur hitza ere, latineko augurium berbatik dator.
Esan bezala, eta amaitzeko, euskal kulturaren erdia beste herriengandik jasotakoan oinarritzen da, baina badira gureak diren ezaugarriak; badauzkagu aspaldikoak eta gureak diren kultur aztarnak. Hain zuzen ere, horixe da ezagutu nahi duguna. Euskal kultura tradizionala ezagutzen emango ditugu hurrengo bederatzi asteazkenak. Xamar bidelagun dugula, 18 ordu hartuko ditugu atzera begiratzeko. Izan ere, kasu honetan ere, atzera begiratu behar dugu aurrean daukaguna hobeto ulertzeko.
Gero, gure buruari askotan egin diogun galdera bat luzatu zigun Xamarrek. “Zergatik iraun dute euskarak eta Euskal Herriak hainbeste mendetan, inguruko herri asko eta asko desagertu badira? Zergatik ez dira euskara eta Euskal Herria desagertu?”
Honen gainean badaude Xamarri gustatzen ez zaizkion teoriak. Batzuen esanetan, erromatarrak Euskal Herritik pasa ez zirelako iraun dugu; beste batzuek, berriz, herri menditsua, basatia eta isolatua izan garelako iraun dugula diote. Bada gure herria inork ere konkistatu ez duelako iraun dugula esaten duenik ere. Bi orduko hitzaldian teoria hauek bertan behera bota zituen Xamarrek. Bere esanetan, Europan atzera eta aurrera ibili ziren herri guztiak pasa dira Euskal Herritik: erromatarrak, bisigodoak, zeltak, arabiarrak, ... Eta, batez ere, erromatarrek gurean izan zuten eragina azpimarratu zigun. Erromatarrak bost edo sei mendez egon ziren gurean, eta honen gaineko hamaika adibide eta ondorio kontatu zizkigun. Berak esan zigun moduan, herri bat ezin da bost mendez mendira igo eta “ya parasan!” pentsatzen egon. Bitxikeria moduan, esan zigun euskaldunok erromatar armadetan ere parte hartu genuela; Gipuzkoako 1.000 gizon (barduloak) Eskozia konkistatzera joan omen ziren erromatarrekin batera.
Xamarrek esan zigun moduan, Euskal Herria erromanizatu egin zen, baina ez zen latinizatu. Hala ere, oso argi laga zigun latinaren eragina oso handia izan dela, eta gure hiztegiaren % 60 inguru latinetik hartutako hitzetatik omen dator. Agur hitza ere, latineko augurium berbatik dator.
Esan bezala, eta amaitzeko, euskal kulturaren erdia beste herriengandik jasotakoan oinarritzen da, baina badira gureak diren ezaugarriak; badauzkagu aspaldikoak eta gureak diren kultur aztarnak. Hain zuzen ere, horixe da ezagutu nahi duguna. Euskal kultura tradizionala ezagutzen emango ditugu hurrengo bederatzi asteazkenak. Xamar bidelagun dugula, 18 ordu hartuko ditugu atzera begiratzeko. Izan ere, kasu honetan ere, atzera begiratu behar dugu aurrean daukaguna hobeto ulertzeko.